Zoals vorige week beloofd, hierbij weer een update uit Bolivia. Het is maar goed dat daar vandaag tijd voor is, want de komende week zit zo vol met leuke activiteiten dat er bijna geen tijd overblijft. Maar voor we vooruitblikken, eerst een verslag van de afgelopen dagen.
Zoals we vorige week al vertelden, werkt de groep op de bouw ontzettend hard. Het grootste deel van de kolommen (betonnen pilaren op iedere hoek van de muur, binnen en buiten het gebouw) is al gestort en het metselwerk gaat zo snel dat we sinds vandaag al op steigers werken. De mensen van de school en de lokale organisatie zijn erg blij met de snelle voortgang.
Doordat de bouw zo goed gaat, hadden we donderdagmiddag tijd om wat anders te gaan doen. Op uitnodiging van de burgemeester maakten we een bustour door de gemeente. Eerst bezochten we een grote hangbrug over de rivier, die dagelijks door duizenden mensen wordt gebruikt om van het platteland naar El Torno te komen. Daarna gingen we naar een bocht in de rivier, een stuk verderop, waar we genoten van de rust en de natuur. Tenslotte reden we een berg op, waar we ons lieten verbazen door het uitzicht over de stad vanuit een natuurgebied. Bolivia is een mooi land om te zien: groen, met veel begroeiïng, waaronder groente en fruitbomen.
Op vrijdag was het in Bolivia Friendship Day. Alle kinderen van de school waar we bouwen, hadden een geschenk geknutseld voor één van de deelnemers. Zo kreeg iedereen van onze groep een blijk van waardering voor de inzet voor de school.
Net als op woensdag gingen ook op vrijdag een aantal deelnemers op bezoek bij een familie in de gemeenschap, en ook het kinderprogramma ging door. De familiebezoeken zijn zowel voor de deelnemers als voor de familie interessant. Standaard gaat het over voetbal maar bij de familie die op vrijdag werd bezocht, werden de deelnemers ook flink doorgezaagd over welke gewassen er in Nederland op het land groeien. De deelnemers komen altijd terug met een voorraad fruit, een cadeau waarmee Bolivianen blijk geven van hun gastvrijheid. Het kinderprogramma vindt iedere ochtend plaats met de kinderen van de gehandicaptenschool. Dat vergt de nodige creativiteit en inventiviteit van de deelnemers, die gelukkig altijd worden ondersteund door meerdere docenten. De kinderen hebben zeer uiteenlopende handicaps: doofheid en blindheid, maar er zijn ook kinderen met het downsyndroom, autisme en spasmen. De kinderen genieten van de programma’s en bijna altijd lukt het om een ontspannen contact met hen te hebben.
Zaterdagochtend was het tijd voor een onderdeel van het programma waar vooral veel jongens naar hadden uitgekeken: voetbal. We hadden goed getraind, want iedere middag na de bouw voetballen we op een pleintje met jongens uit de buurt. Helaas waren veel van die jongens op zaterdag aan het werk, waardoor er één lokaal jongensteam en één meisjesteam konden worden geformeerd. Door meerdere teams te formeren uit de groep konden we toch een 5 tegen 5-toernooitje spelen. De jongens en meisjes sporten apart, volgens Boliviaans gebruik. Na het voetbal wandelden we naar het dorp waar dit weekend het dorpsfeest werd gevierd. Er waren kraampjes met lekker eten en lokale producten en een soort kermis voor de kinderen. Zaterdagavond konden we allemaal uitrusten van de sportieve dag.
Op zondag bezochten we een lokale kerk, waar de voorganger (lang) preekte over geldzaken. De kerk heeft in Bolivia ook een soort educatieve functie. Zo vertelde de voorganger ook dat het duur is om geld te lenen en dat het niet verstandig is je bezittingen als onderpand te geven voor de lening van een ander. Als groep konden we onszelf presenteren aan de kerk en zongen we een lied. Na de kerk ontmoetten we Carlos, die samen met Natanaël de coördinator van het programma in El Torno is. Carlos was de eerste week van het project nog in Panama, waar hij sinds kort woont. Doordat hij er nu ook is, is de groep voor ons gevoel eindelijk compleet.
Op zondagmiddag genoten we uitgebreid van het lekkere weer. Het is hier doorlopend zo’n 25 à 30 graden en sinds een paar nachten is het ook ’s nachts wat warmer. Hier is het winter. Het is daarom een leuke ijsbreker voor een gesprek om te vertellen dat we zo’n dag in Nederland een ‘tropische dag’ noemen. De mensen breken dan standaard in schaterlachen uit. Een aantal deelnemers ging zonnen op het dak van het bejaardencentrum waar we verblijven. Toerustingsleider Stefan liet zien dat hij zijn taak serieus neemt door een aantal deelnemers een grondige cursus klaverjassen te leren. Iets wat vooral de vaders van een aantal deelnemers zeer zal verblijden, denken we. Op zondagavond hebben we lekker gezongen bij het kampvuur.
Voor de komende week staan een aantal culturele bezoeken op het programma: een aantal deelnemers gaat naar het ziekenhuis in El Torno, anderen gaan naar een lokale boerderij. Later deze week gaan we naar een baksteenfabriek. Op vrijdag vertrekken we voor twee dagen naar Samaipata, een toeristische hotspot hier in de buurt. Daar gaan we onder andere Inca ruïnes en een waterval bezoeken en genieten van wonderbaarlijke uitzichten. Voor die tijd hopen we nog wat van ons te laten horen.
Vanavond delen we de groetjes weer uit. Ondanks dat de vermoeidheid soms toeslaat, is iedereen nog steeds gezond en we genieten onverminderd van de kookkunsten van kok Gilma. We komen niets tekort en voelen ons gezegend met de fantastische omstandigheden in Bolivia.
Theunis Sjoerd
Foto's: (de camera van) Sandra
