Het is alweer de tweede week in Lobi; tijd voor een nieuwe update! Lees meer over hoogtepunten zoals Life Skills, het aanplanten van bomen en bezoeken aan Lundazi.
Dag 10 - maandag 17 juli
Waar we in het weekend lekker konden uitslapen, mochten we vandaag weer aan de bak. Dit betekent om zes uur ons nest uit! Helaas zijn een heel aantal van ons vannacht niet lekker geworden, maar hier was onze lieftallige medisch leider Heleen gelukkig op voorbereid. Wel betekende dit dat ze een paar keer haar bed uit moest. De rest maakt het goed en zat om half zeven keurig aan het ontbijt. We hadden ondanks de zieken een drukke dag op de planning staan en er zou weer volop aan de school gebouwd worden. Vandaag was ook de eerste dag van het Life Skills programma, werd het kinderwerk voortgezet en zijn er een aantal van ons met Moffat naar Lundazi gegaan voor een bezoek aan het regionale ziekenhuis en het politiebureau.
Na het ontbijt begonnen we met onze dagelijkse goedemorgen-gesprekjes, met vandaag het thema: rijkdom. Voordat we konden beginnen op de bouwplaats hebben we 32 boompjes geplant. Per boompje werd een kind gezocht als symbool voor een gezamenlijke betere toekomst. Dit was tevens onderdeel van de in totaal 1.500 bomen die door ons worden aangekocht en voor ons worden geplant om de CO2 uitstoot van onze vliegreis te compenseren. Vanwege het seizoen wordt de rest later geplant. Nu was het toch echt tijd om de bouw voort te zetten na een dagje uitrusten. Door ons harde werk van afgelopen week waren we nagenoeg klaar met het metselen van de muren en konden we beginnen met het stuken. Mirjam en Linde konden dit volgens de lokale bouwvakkers echter niet goed genoeg, dus hun gereedschap werd afgepakt. Dit resulteerde voor hen in een ochtendje toekijken. De meer ervaren bouwvakkers Bram de Kruiff en David werden daarentegen helemaal betrokken bij het klussen, ook bij de meer ingewikkelde taken.
Uitleg Life Skills: Dit is een programma vanuit World Servants dat een aantal mensen (in dit geval Emma Adams, Jasper, Jochem, Mees en Roel onder leiding van Marijke) de mogelijkheid geeft om met ongeveer twintig tot dertig leeftijdsgenoten diepgaand te praten. Dan gaat het bijvoorbeeld over onderwerpen als tienermoeders, SOA’s, (veilige) seks, het belang van het volgen van educatie en dromen voor de toekomst.
Tegelijkertijd begon in een hutje verderop de eerste Life Skills ochtend. Er waren zo’n twintig meiden gekomen, gelukkig samen met hun juffen. Dit was erg fijn, zij konden namelijk onze gesprekken vertolken, dit bleek ook hard nodig. Het onderwijs is hier pas sinds twee jaar volledig betaald door de overheid dus 90% van de leerlingen heeft pas kort Engels onderwijs gevolgd. Na een korte introductie en een praatje over Nederland, kregen we al snel vragen van de meiden. Bijvoorbeeld over wat wij doen als mensen overlijden, of wat er gebeurt wanneer een meisje voor het eerst ongesteld wordt. Dit tweede werkt hier namelijk behoorlijk anders dan zoals wij gewend zijn. Als hier een meisje voor het eerst menstrueert, vertelt ze dit aan haar familie en moet ze vervolgens een maand lang thuis opgesloten blijven. Ze leert dan van alles over hygiëne en hoe ze zich als vrouw volgens de culturele verwachtingen hoort te gedragen. Na deze maand organiseert de familie van het meisje een grote ceremonie waarbij zij danst op het hoogst mogelijke punt van de locatie. We hadden het ook even over trouwen en zwangerschappen. Hierover gaan we de derde dag verder praten omdat we dan hopen een hechtere band met de groep te hebben. We sloten buiten af met een balspel om elkaar beter te leren kennen. Al met al een geslaagde eerste Life Skills sessie.
Ondertussen was het groepje van Lotte druk bezig met het kinderwerk. Alle kinderen stonden om 10 uur weer enthousiast voor de school. Het is duidelijk dat het kinderwerk vorige week leuk was, want het waren zeker niet minder kinderen. Erg leuk om te zien. Ze zijn begonnen met het verhaal, deze keer de herder en het verloren schaap. Dit werd erg goed nagespeeld door onze Jurre en Lotte onderweg naar de locatie van het kinderwerk. Zo werd Lotte op de schouder van Jurre gedragen. De volgende activiteit was het maken van een knutselwerkje, uiteraard een schaap. Tekeningen van schapen waren van te voren uitgeprint en deze mochten beplakt worden met wol. Dit vonden ze erg leuk, vooral de watjes. Nu was het tijd voor sport en spel, beginnend met slingertikkertje. Er volgde een spel waarbij één iemand met een bal in het midden van een cirkel kinderen stond. Deze kon vervolgens kiezen om de bal naar een ander te gooien, of te doen alsof. Wanneer de ander de bal probeert te vangen als die niet wordt gegooid, of de bal liet vallen, is hij/zij af. Dit spel was een groot succes, ook omdat de kinderen waren verdeeld in drie leeftijdsgroepen en het spel hierop afgestemd kon worden. Er werd afgesloten met het spel “Hollandse Leeuwen”. De meeste van jullie zullen dit wel kennen. Dit is een spel waarbij de kinderen veilig van de ene lijn naar de andere lijn moeten komen. Helaas voor hen staat er iemand in het midden van de lijnen die ze probeert te pakken om ze vervolgens op te tillen. Als je opgetild bent, moet ook jij andere kinderen op gaan tillen enzovoorts. Zo blijft er één iemand over. Het was een erg geslaagde ochtend, met veel enthousiaste koppies.
Omdat de kip helaas nog niet geslacht wilde worden, aten we voor het eerst alleen brood voor de lunch. Dit was voor de meesten helemaal geen probleem, was wel lekker voor de afwisseling. Direct na de lunch vertrok een deel van onze groep achterin Moffat zijn rammelbak naar Lundazi. De eerste stop: het ziekenhuis. We ontmoetten een van de twee doktoren, die ons vertelde dat ze kampen met een groot tekort aan apparatuur en voorraden. Het gebeurt vaak dat ze medische ingrepen moeten doen waarvoor geen gekwalificeerd personeel is. Maar omdat andere ziekenhuizen veel te ver zijn, is een doorverwijzing simpelweg geen optie. Na dit gesprek kregen we een rondleiding langs verschillende afdelingen, zoals het laboratorium, waar een zak bloed op de stoel lag en de chemicaliën chaotisch verspreid over de bureaus en vloer lagen. We namen een kijkje bij de apotheek, waar mensen soms wel twee dagen naar toe moeten lopen voor medicatie, om dan te horen dat die helaas niet meer op voorraad is. Er was een radiologie afdeling met een Nederlands röntgenapparaat uit de jaren tachtig. Zoals veel apparatuur in het ziekenhuis was deze vrijwel zeker afgedankt of gedoneerd. Het was erg bijzonder om langs te gaan bij de kraamafdeling. Zodra je daar binnenkomt, bevindt zich op de gang de “Acute Room”, voor spoedeisende situaties. We zagen er een vrouw verslagen op bed zitten, daarnaast lag een vrouw half bij bewustzijn aan een hartslagmonitor. We kregen de indruk dat er dingen behoorlijk mis waren gegaan, toch lag ze praktisch midden in de wachtkamer, waar iedereen haar kon zien.
Omdat veel vrouwen van erg ver moeten komen, vertrekken ze op tijd van huis om er zeker van te zijn de ze bij het ziekenhuis zijn als ze gaan bevallen. Ze wachten hierdoor vaak wel een week tot een maand in het ziekenhuis, zonder hun man. Dit is in de Zambiaanse cultuur heel anders dan bij ons, het wordt niet geaccepteerd dat een man aanwezig is bij het bevallingsproces. Vertrouwelijke documenten liggen gewoon in dozen op de gang, de maandelijkse statistieken hangen op posters aan de muur. Wanneer je op de gang zat te wachten, keek je zo naar een doos met de tekst: “Death files”. Vergeleken met een Nederlands ziekenhuis was het aardig luguber.
Na het ziekenhuis vertrok de groep met Moffat naar het centrum van de stad. Moffat parkeerde zijn Jeep simpelweg aan de zijkant van een drukke weg. Iedereen stapte uit, behalve de sleutels van Moffat. Deze mochten van hem namelijk gewoon blijven zitten, maar wel de ramen goed dicht jongens! Via een erg smal steegje kwamen we terecht op een gezellige Afrikaanse markt, waar de kooplieden ons met grote ogen aankeken. Het is natuurlijk ook erg bijzonder om zo'n groep zomaar langs te zien lopen, in een niet erg toeristisch dorpje. Op de markt was vooral heel veel vis, kleine opgedroogde visjes om precies te zijn. Een van de redenen van het marktbezoek was om voor deze groep kleding aan te laten meten. Dit betekent eerst een bezoekje aan de stoffenwinkel met de meest uiteenlopende lappen stof, waarna we terugkeerden naar de tailor die onze maten nauwkeurig opnam in een oud half uit elkaar vallend schriftje. Hij legde het weg en we hopen dat hij het nu nog terug kan vinden in de bende.
Een aantal vlugge boodschappen werden gedaan, waarna wij de reis door zetten naar het politiebureau van Lundazi. We waren aan de late kant, dus moesten best een tijd buiten wachten voordat Moffat had geregeld dat we überhaupt naar binnen mochten. Gelukkig konden we de tijd goed doden door het bestuderen van de autowrakken op de parkeerplaats, die ons de indruk gaven dat er ook een autosloperij in de buurt zat. We vonden er ook de “Toyota Benz”, een oud model Toyota waarbij de eigenaar het logo van de achterbak had gesloopt en deze bovenop de motorkap had gemonteerd. Je zou zo denken dat het een Mercedes was. Eenmaal binnen, werden we verwelkomd door een politieagente, die ons van alles kon vertellen over het werk van de Zambian Police Service. Voorheen de Zambian Police Force, maar er werd besloten dit een andere naam te geven, om mensen zo meer het idee te geven dat ze met hen werken, in plaats van tegen hen. Naast het politiebureau bevindt zich een cellenblok waarin alle gevangenen zitten van de politie, douane, dierenbescherming en van alle andere instituten die wat op te sluiten hadden. We hobbelden al zingend terug naar Lobi met uitzicht op een echte Afrikaanse zonsondergang.
We konden zo gelijk aan tafel bij de rest van de harde werkers die de hele dag gebouwd hebben. Een heerlijk maaltje van aardappels, bonen, rijst en kip. Weer was het rustig door de zieken, maar gelukkig waren de meesten al een beetje opgeknapt. Na het eten werd de afwas gedaan om daarna een bezinningsmoment te houden voor alle geïnteresseerden. Het was erg mooi om zo weer wat verhalen uit te kunnen wisselen en elkaar beter te leren kennen. Dankzij de gouden tip van Lennart hebben een aantal groepsleden daarna nog kunnen genieten van een ‘sterrenregen’ door de nieuwe maan.
Na weer een erg volle dag, vol nieuwe indrukken en hard werk, was het toen weer tijd om ons bedje in te duiken.
Dag 11 - dinsdag 18 juli
De dag begon weer als vanouds om 06:00 uur ’s ochtends :). De voormalige zieken zijn weer een beetje bijgedraaid en een drukke dag stond weer voor de boeg. Het bouwen, life skills en kinderwerk werd weer opgepakt. Bij de bouw ging het stuken weer in volle gang. Onze bouwleider René had een klein verkoudheidje opgelopen dus hebben we Corné aangenomen als bouwleider in opleiding, wat hij overigens uitstekend op zich had genomen. De lokale vrouwen ondersteunen het daka (cement) maken met het halen van maji (water) op hun – nog steeds – hoofd, waar onder andere Linde en Regina ook al de fijne kneepjes van hebben geleerd. Het stuken werd onderling beloond, terwijl de locals vonden dat wij nog iets meer moesten leren. De spierkracht van onze mannen werd ook nog op de proef gesteld toen ze vanaf de grond daka op de steigers moesten scheppen.
’s Ochtends ging het kinderwerk natuurlijk ook weer van start. De juf verzamelde de kinderen en de kinderwerkleiders bereidden zich voor op een uitermate professioneel toneelstuk. David en Goliath was dit keer het gekozen verhaal. Onze top actrices Roos, Mirjam en Lotte maakten deze uitvoering alsof het nu echt gebeurde. Lotte, koning Saul, wist geen raad met de beruchte Goliath. Gelukkig was Roos daar, David dus, om de grote en sterke Goliath, Mirjam, een lesje te leren. David gooide de welbekende steen, een balletje, op Goliath. En door het uitstekende acteerwerk van Mirjam, die met een dramatische val op de grond viel, was elk kind vermaakt met een grote lach op het gezicht. De kinderen werden koningen en koninginnen door de zelfgemaakte kroontjes, die ze met trots droegen. Sommigen waren zo blij met hun eerste kroontje, dat ze die verstopten en om een tweede kroontje vroegen. Onze kinderwerkleidsters hadden dat niet altijd in de gaten, totdat de juf de meiden eraan herinnerde dat er meerdere kinderen met twee kroontjes waren #kangebeuren. Daarna nog wat spelletjes en liedjes en deze kinderwerkochtend was succesvol afgesloten.
Naast het gewoonlijke bouwen en kinderwerk stond Life Skills ook weer op het programma. Na het programma van gister, waar alleen de meisjes waren, waren de jongens nu ook van de partij. Zelfs met de jongens durfden de meisjes zich nu wederom open te stellen aan de gestelde vragen. De jongens deden ook aandachtig mee. Er was zelfs een jongen bij die bij zijn talenten vond horen dat hij goed kon preken dus hadden wij hem gevraagd of hij met ons wilde bidden. Met wat zenuwen en lachende vrienden om hem heen, begon hij toch het gebed met ons. Helaas heeft hij dit niet af kunnen ronden door toch teveel zenuwen. Een meisje van een jaar of 16 was heel erg dankbaar dat wij dit programma zijn begonnen. Dat vonden wij allen een groot compliment, dan weet je toch waar je het voor doet <3.
Na de lunch vervolgden we het bouwen en vertrok een klein groepje naar een school voor kinderen met een beperking in Lundazi. Bij aankomst werden ze onthaald door de kinderen daar. Dit kwam door een eerder World Servants project waarin de lerarenwoningen daar waren gebouwd. Hierdoor associeerden de kinderen ons met leuke dingen doen. De directeur vertelde ons dat de meeste kinderen doof of non-verbaal zijn, maar er zijn ook een aantal verstandelijk beperkte kinderen. Een docent van de 21 kinderen die daar op school zitten, is zelf ook doof waardoor ze veel ervaring hebben met gebarentaal, zodat iedereen optimaal kan leren. De meeste kinderen die daar onderwijs volgen, wonen er ook. Dus de inwonende docenten zijn 24/7 bezig met het begeleiden van de leerlingen. Helaas is er ook een schaduwkant van beperkte kinderen in Zambia. Veel ouders zien het als een vloek wanneer zij een kind krijgen met een beperking met als gevolg, kinderen die verstopt worden. Dit vonden wij erg ingrijpend. Gelukkig bestaat deze school, zodat ook deze kinderen een kans krijgen :). Nog een kort rondje langs de markt om vervolgens weer precies op tijd terug te zijn voor het avondeten.
Tijdens de avondroutine werden er tanden gepoetst en plasjes gedaan waarbij er toch een aantal verrassingen optraden. Een vleermuis en een gekko hielden ons gezelschap tijdens het plassen. Dit was nog niet eens de grootste schrik want toen iedereen rustig op zijn matrasje lag, dacht Aline toch echt dat de blaffende honden gevaarlijke aanvallende neushoorns waren #schrikken #alvastopsafari. Gelukkig bleek dit niet de werkelijkheid te zijn en konden we vredig onze schoonheidsslaapjes voortzetten. We genieten nog steeds ontzettend van jullie leuke groetjes, dus #gazodoor. Liefs van ons <3.
Belangrijk voor iedereen om te weten is dat het met elke deelnemer goed gaat. Zeer waarschijnlijk ging er een reizigersdiarree rond in de groep, dat is vervelend maar absoluut niets ernstigs. Maakt u zich vooral geen zorgen; het dieptepunt is (vandaag; donderdag 20 juli rond het middaguur) al achter ons.
