Alle updates van Julia
Chambale is druk bezig met de afronding van de klaslokalen
De afronding van de kliniek gaat langzamer dan gehoopt omdat door de slechte oogst van afgelopen jaar veel mensen eten voor het gezin als eerste prioriteit hebben. Heel logisch natuurlijk. Michael is daarom extra enthousiast over hoe betrokken de gemeenschap is ondanks de moeilijke tijd waarin ze leven. De klaslokalen zijn bijna klaar. Men is nu bezig met het laatste stukwerk, daarna moet nog geschilderd worden en moeten de deuren en ramen nog geplaatst worden.
ZA424 | Een oerhollands weerzien!
Na flink wat files was het dan zover en konden ze elkaar weer in de armen sluiten. Voor sommigen een emotioneel weerzien. En stuk voor stuk vol met enthousiaste verhalen! Die zijn voorlopig nog niet uitgekletst over hun avonturen! Na het verzamelen van alle tassen en het opsnorren van de souvenirs, was het tijd om weer naar huis te vertrekken.
ZA424 | Laatste stukje
'Onderweg met de bus, verwachte aankomst 10:15', appt Johan. En even later: 'Foutje! Verwachte aankomst is 10.45 uur.'
ZA424 | Verjaardag in den hoge
Veilig geland in Addis Ababa (19:24 uur). Onderweg de verjaardag van Elianne gevierd dankzij de stewardessen die uitpakten met taart en wat te drinken.
ZA424 | Nog wat extra foto's
In dit bericht volgen nog een paar extra foto's van het afscheid in Chambale
ZA424 | Laat het feest zijn in de huizen
Yes! We kunnen nog een dagje terug
De dag is aangebroken waar we stiekem naar toe hebben geleefd sinds ons vertrek vanuit Chambale. Hoewel we ondertussen gesetteld zijn in Miloso, voelt het nog niet afgerond. We zijn voornemens een mooi feestje te bouwen als laatste herinnering aan onze waardevolle tijd.
Jan-Paul wekt uiteraard de dames weer liefkozend en de mannen met een harde aanpak. Mirna, Naomi N en Mirthe bespreken hun spannende dromen en een nieuw project stelletje. De vrachtwagen is al snel ingeladen en het vermoeden over het nieuwe project stelletje is bevestigd. Mirthe regelt onderweg de verzoeknummers voor de fotoshoot van vanmiddag bij het schoolgebouw. We rijden de hoek om in Chambale en kunnen onze ogen niet geloven; daar staat een gigantisch schoolgebouw met honderden verwachtingsvolle mensen eromheen. De hele omgeving is uitgelopen. Onze keuken is afgebroken en omgebouwd tot “conferentie ruimte”. De dames slaapzaal (voorheen school lokaal) is onherkenbaar en de eetzaal is volledig weg. Het leven hier gaat door.
Gauw kleden we het sportveld aan en dan kan het kinderfeest van start! De helft van ons begeleidt een groepje kinderen en de andere helft bemant de 8 verschillende spelletjes die de kinderen mogen doen. Sarah schminkt bouwvakker en tolk Jozef en de head teacher tot een indiaan en een katje, wat voor hilariteit zorgt. Gemma slaat haar slag en betovert aannemer Frances. Niet alleen de jonge kinderen hebben de tijd van hun leven, maar ook de oudere kinderen en zelfs de toekijkende volwassenen. Ondertussen zijn alle officials gearriveerd en doet Jan-Paul een zeer uitgebreide rondleiding, waarmee hij voldoende tijd rekt om het kinderfeest te kunnen afmaken.
Iedereen verzamelt zich vervolgens voor het schoolgebouw bij het daartoe ingerichte conferentiecentrum en de speeches gaan van start. De volgorde van het programma is niet geheel duidelijk, zelfs niet voor de head teacher die als host het programma leidt. Zo enthousiast als hij is, heeft hij zijn schmink opgehouden wat met zijn zwaar oversized pak tot een potsierlijk, maar ook wel aandoenlijk, aanzicht leidt. Naar zijn zeggen: “Today I can be everything”. We zijn trots op deze geweldige man die wel een lichtpuntje moet zijn voor deze kinderen.
Ons onbekende officials en representatives voeren het woord of zijn er gewoon niet. Kinderen zingen (blijkbaar niet helemaal zoals gewenst) en regelmatig wordt er gedanst. Jorrit en Ruben trekken de stoute schoenen aan en gooien hun Nederlandse heupjes in de strijd. Als een Hollands schaap over de dam is, dan volgen er al gauw meer en barst het spektakel helemaal los. We zitten nog niet koud of we worden opgeroepen om onze dans op te voeren. Gewiekst als we zijn, doen we 2 kinderliedjes: “Chi Chi Wah”, wat tot hilariteit leidt en “hoofd schouders knie en teen”.
Vervolgens is het “lintje” knip moment en stormen de kinderen luid joelend het nieuwe schoolgebouw in. Daar doen we het voor! Zelfs Rainier en Sally van de bananenfarm zijn gekomen. Wat een inspirerende mensen.
We eten snel een sandwich en gaan dan over tot het uitdelen van pannenkoeken en stroopwafels. Het is te merken dat Gerda een voedingscentrum runt. Zij brengt wat orde in de chaos en voorkomt dat een aantal hongerige mensen heel veel of juist niks krijgen. Onder toeziend oog van honderden mensen voeren wij een fotoshoot uit. Onder bezielende leiding van Mirthe, fotografeert Gemma in no time tientallen verzoeken aan vrienden(groepen), stelletjes, et cetera. Preparation is everything!
We hebben ‘s avonds een afscheidsdiner met Michael en zijn MCC team (de keukenstaf, aannemer, timmerman en tolk). Beide opperhoofden spreken hun dankwoord uit en benadrukken de impact en relevantie van ons werk. Dat is ondertussen in onze harten gegrift. Op de achtergrond naait de ‘MCC women group’ de laatste kledingstukken aan en in elkaar. We halen onze kleding op, welke bij de een beduidend beter valt en past dan bij de ander. We moeten er hard om lachen en denken alvast na over welke lieve moeder, oma of ander familielid hier mogelijk nog wat in kan aanpassen.
Zo, nu komt het echte slotstuk van ons project. U heeft uitgebreid mee kunnen lezen en leven, wat we aan de talloze pagina’s aan groetjes hebben mogen ervaren. We hebben ons gedragen en gesteund gevoeld! Nu vangen we onze terugreis aan. Morgen gaat de wekker weer vroeg, kunnen we evalueren met elkaar en onze complimentenboekjes afschrijven, waarna we donderdag nog wat souvenirtjes scoren en alweer terug vliegen, jullie armen tegemoet.
De volgende berichten zijn om jullie op de hoogte te houden van onze reis vorderingen.
We houden van jullie en tot snel!
ZA424 | Nieuwe strijders verwelkomd
Zowaar staat de vrachtwagen er vanmorgen drie kwartier te vroeg. Om 8:15 vertrekken we naar de bananenfarm. Door elkaar geschud en met een drukkende blaas arriveren we. Gerda van de Unituma Foundation uit Mkushi sluit aan. Manager Martin leidt ons rond op zijn crossmotor en vertelt honderduit over het verbouwen van macadamia noten en bananen. Snelle rekenaars onder ons concluderen dat een kilo bananen vanaf de boer een schamele 22 eurocent kosten. Hierna mogen we gebruik maken van de porseleinen pot, tuin en het zwembad van de boer en boerin. Boerin Sally vertelt er voor wie het wil horen lustig op los over composteren, het kweken van wormen en biologisch boeren.
Vervolgens op naar Noah’s Arc: een klein particulier wildreservaat. Staand in de pick-up en op de vrachtwagen zie je toch echt meer, en het maakt de beleving groter. We spotten tot onze vreugde al snel een paar giraffen. Op de picknick plek midden in het gebied nuttigen we onze lunch en dan gaan we over tot het bijzondere moment van deze dag: een doopdienst met op de achtergrond een giraffe en ander wildlife! Na een korte inleiding van Jan-Paul delen Noor, Gemma en Mirthe hun getuigenis. Indrukwekkende verhalen, uit het leven gegrepen, inspirerend en overtuigd. We pinken een traantje weg, zeker bij het dopen in het meer en de verzoeknummers die daarna volgen. We feliciteren, knuffelen en verwelkomen onze medestrijders in het geloof. Waardevol om dit zo met elkaar te mogen meemaken.
Gerda tovert frisdrank en bananenbrood tevoorschijn. We doen een tweede ronde en spotten naast zebra’s nog ander wildlife. De chauffeurs zoeken avontuurlijke routes en ook op de terugweg naar base-camp Miloso is het asfalt ver te zoeken. De zingende meute op de vrachtwagen trekt bekijks! Eén jongetje probeert ons op een fiets met één versnelling in te halen. We moedigen hem hard aan, maar hij moet het opgeven. Aangekomen in Miloso komt hij alsnog aan, hijgend en zwetend…. met een van de vrachtwagen gevallen trui in zijn hand. Dat detail hadden wij even gemist, oeps!
In de avond spelen we keihard om de stroopwafels in het ‘Ik hou van Holland’ programma. De ‘mussen’ winnen de strijd. Een in veel opzichten geweldige dag zit er alweer op.
Eén team, één taak, en dat is?
De ochtend biedt zich vroeg aan, niet enkel vanwege de hanen, arme Fred ligt alweer met z’n bekken op het beton. Na zijn everything shower wekt hij ons met zijn wonderschone ochtendzang. Ontbijten, jurkjes aan, haren strak en dassen om: op naar de kerk. Met de stoel in de hand ontstaat er even pure chaos in de kerk, niemand weet waar en hoe we moeten zitten. Overigens is ook nog steeds onbekend of Nederland of Zambia zal preken. We zijn even teleurgesteld in de stroomvoorziening, want ook hier een DJ met een keyboard. De twee koren zijn van een bijzonder hoog niveau, in kwaliteit, toon en volume. Menig mond viel open toen de eerste engelenklanken uit deze kelen kwamen, wauw! Ze nemen er de tijd voor, want ruim 2,5 uur later zijn we terug.
Uit de dienst maken we gauw nog een groepsfoto voor de lunch, waarna we ons voorbereiden op de interland die om 16 uur gepland staat. Dat biedt nog veel vrije tijd! Om 15 uur trommelen we het Nederlands elftal bij elkaar. Opgewonden vertrekken we naar het stadion. Aangekomen op het veld is het even slikken als we de tegenstander zien. Het geluidsniveau in de groep zakt snel. Onze bondscoach weet ons te enthousiasmeren, ‘niet over je heen laten lopen’, ‘zet je kont in de strijd’ en zo, maar hij heeft makkelijk praten, hij speelt niet mee.
We zijn nog opstelling en tactiek aan het bespreken als warempel de tegenstanders om 15:30 al op het veld staan. Slim van ze! Een zucht van opluchting als we zien dat er andere tegenstanders staan. Die kunnen we misschien wel hebben! De volksliederen klinken en de scheidsrechter blaast af. We gaan er vol in en na 5 minuten staat het al 2-0 voor Nederland. De Zambiaanse bondscoach Julies en zijn assistent Francis hebben veel plezier om hun eigen elftal, maar grijpen niet in. De eigen spelers doen dat wel en maken het soms nog spannend. Hoogtepunten zijn een prachtig doelpunt van Jelke, Sarah die scoort en Julia die besluit het ‘gras’ te kussen. Na 45 minuten strijden winnen we met 7-4. Woehoe!
Chef-kok Tito trakteert ons op giga stukken varkensvlees. Smikkelzalig weer!
De complimentenboekjes worden uitgedeeld. Dat wordt schrijven de komende dagen. Hierin komt een verhaaltje voor elkaar met een compliment/herinnering/etc.
De dames hebben nog een beautysalon met het wonderbaarlijke medicijn tegen chagrijnige vrouwen: chocola. De heren balen even dat ze in een andere doelgroep vallen. Nadat alle putten en gaten van het bouwen zijn dichtgesmeerd, sluiten we de avond serieus af met Jan-Paul die in het kort zijn boodschap (preek) voor de kerkdienst deelt. Hoe Psalm 1 wijst op verbonden zijn aan het levende water en Jezus.
We ritsen de slaapzakken weer dicht voor een nieuwe dag. Dag broeders en zusters in de Heer!
Een extended weekend
Nu de maandag noodgedwongen bij het weekend getrokken wordt, gaan we er van genieten. In de ochtend gaan twee groepen naar een school en twee groepen naar een kliniek, beide door WS gebouwd in het verleden. We leren dat niet alleen leerlingen een rating krijgen, maar ook leraren. Hoe hoger de rating, hoe groter het huis! Passen we deze principes in Nederland toe, dan wonen er een aantal op stand. Het bezoek aan de kliniek deed bij menig vrouw eierstokken klapperen. Ze mochten namelijk assisteren bij het onderzoek van de jongste bezoekers. De rest bakte hier en daar een pannenkoek of schreef de complimenten boekjes. In de middag staat de Zambia-express op het programma, waarbij we verschillende plaatselijke vakmanschappen bezoeken, plus onze keuken met het slachten van een kip als hoogte (?) punt. Het schema werd bekeken op het moment van vertrek en veroorzaakte even wat chaos. Een planning is natuurlijk nieuw. Dus die loopt vanaf het begin in de soep, want een kip slachten om 18:00 die om 18:30 klaar moet zijn is natuurlijk onmogelijk. Daarom slachten we de kippen meteen maar. Noortje bijt de spits af en na een aantal keren de kunst afkijken slaagt Noa er in om slechts met een paar messtreken de kip te onthoofden. Het gespartel en gekakel ontlokt nog een paar spreekwoorden waaronder: uit je nek kletsen en kakelen als een kip zonder kop. Niek liet zich fotograferen of hij boven een gevelde stier stond. Na al deze adrenaline kon de Zambia express toch echt van start. De ene groep hobbelde rustig door de velden, waar de andere onder leiding van Francis snel wandelend de ronde voltooide. Op het einde zelfs met Cara aan de hand. Hier moest Cara hartelijk om lachen. De aangedane stops zijn: een zonnebloemolie producent, een tomatenplantage, stenen bakken, millet malen op traditionele wijze, langs de ijzersmid en Tito helpen met koken (kip plukken). We leren veel en mogen zelf veel uitproberen. Daarnaast begrijpen we dat om hier rond te kunnen komen iedereen boer is en vaak daarnaast een extra beroep uitoefent. Hier en daar is een tolk verdwenen in de route, maar dat mag de pret niet drukken. We schrijven gauw nog wat boekjes en duiken ons bed in of schuiven nog even aan bij de avondsluiting.
Morgen staat het kinderfeest en de bouwoverdracht op de planning. Dat wordt een feestje!
ZA424 | Alles valt te moffelen
Goedemoffel, het is dinsdag
Als gewenste afwisseling wekt Jan-Paul de dames met een prachtig lied. De heren krijgen een bonk op de deur. Het verschil moet er wezen!
Vandaag is een dag uit het boekje. Onze Noach bij het kinderwerk is zeer vermakelijk. Ruben en Pieter als dieren en als volk vertolken hun rol met verve. De headteacher blijkt een goede olifant in zich te hebben.
Jedidja opent tijdens het middageten de gebedsmuur. Een geweldig idee welke ons hopelijk nog meer met elkaar verbindt!
De corvee ploeg vindt in hun taak de hele dag werk. Je moet soms ook een beetje rusten hè!
Noa is goed op weg met het Gotcha spel. Zo nu en dan klinkt een verheugde kreet als weer iemand verslagen is. Helaas sneuvelt ook zij gedurende de dag.
Op de bouw is er redelijke voortgang. Het is wat moeilijker ons aan het werk te houden. Op zich geen probleem. We genieten namelijk van alles, ook naast de bouw, en een beetje rust kan nooit kwaad. Elk dagdeel van een bouwdag nemen twee personen de ‘extra’ rol van waterdrager op zich: het vullen van de flessen en erop toezien dat iedereen drinkt.
We sluiten de avond af bij het kampvuur en moffelen ons bed in. “Op naar een nieuwe gebeurtenisvolle dag,” schrijven Noortje en Willianne in ons dagverslag. En dat zal blijken!
Een gebeurtenisvolle dag
De titel schept hoge verwachtingen. Woensdag lijkt een dag als alle andere, totdat er een koor van mannenscheten afgaat. Fred en Johan grinniken hardop. Dit wordt zo’n dag… Dag 10 van 19, over de helft. 7 dagen Chambale gehad en nog 7 dagen Chambale te gaan. Eenieder wordt door deze twee heren gewekt met ‘Eye of the Tiger’. Er mag wel wat energie in, maar of die boodschap overkomt… We komen niet makkelijk uit de klamboe. Wim komt te hulp. Hij heeft een lamp geïnstalleerd en zet die met een afstandsbediening aan. Het gemopper beantwoordt hij ad-rem met standje disco.
Vandaag gaat een groepje medisch geschoolden naar een kliniek in de buurt waar we veel leren en als ware Hollandse doktoren diagnoses mogen helpen stellen.
Een ander groepje start het LifeSkills programma op naast het kinderwerk programma. Daarin gaan we over drie dagen verspreid in gesprek met jongeren van 12-16 jaar over de thema’s ’You are Special’, ‘You and the other’ en ‘Hygiëne’. Door dubbel planning als gevolg van het kliniekbezoek springt Anne-Martine in, met een fantastische Pippi Langkous instelling (ik heb het nog nooit gedaan dus denk dat ik het wel kan). De eerste dag is geslaagd, we weten te werken aan de relatie.
Tijdens het corvee kun je gezellig kletsen. Uiteraard komen dan liefdeslevens aan bod. We horen van worst dates en zien veel ontwijkende moves. Uiteindelijk vernemen we weinig smeuïge details, op gecodeerde groetjes na. Succes met zoeken hahaha! Zo komen we de afwas goed door!
We zijn nog zoekende naar een nieuw klusje voor morgen voor de onafscheidelijke Jut en Jul (Adam en Marten), ofwel Juul, zodat ze kunnen bijkomen van hun corvee van gisteren en het ‘waterdragen’ van vandaag. Gelukkig is het avondprogramma van vanavond door hen voorbereid, dus is de tussentijd goed besteed!
We worden nog even wakker geschud door de aanwezigheid van een slang in de buurt van de keuken, die door het keukenpersoneel snel naar de slangenhemel gemoffeld is. De oproep van Johan in de ochtend om tassen en ruimtes opgeruimd te houden is kracht bijgezet. Niels geeft voor wie het horen wil een college over slangen. Part of project life.
Ondertussen is op de bouw opnieuw gestuukt. De meesten van ons zijn wel stuc-klaar, ondanks dat de school dit nog niet is. Nog even volhouden richting de volgende bouwfase.
Tijdens de kleine middagpauze trekt Sarah wit weg van de bruine herenpraat. Ook dat blijkt part of project life.
Gelukkig sluiten we de avond meer serieus af met open gesprekken over de wedloop van het geloof en onze gevoelens bij deze tekst, zoals voorbereid door Marten en Adam. Jan-Paul informeert de groep over het voornemen van een drietal om zich aanstaande zaterdag te laten dopen. Een wens waar ze al even naartoe hebben gewerkt en die ze naar project hebben meegenomen. Dat wordt een bijzondere dag!
Omdenken is ook een kunst
Fred is om 4 uur ‘s ochtends al wakker en als ware singer songwriter schrijft en zingt hij een nummer om de dames wakker te maken. 5 minuten te vroeg nota bene.
Vanochtend staan weer bouw, LifeSkills en kinderprogramma op het programma. Een aantal dames zijn vertrokken naar Miloso, waar MCC gevestigd is en al tal van WS projecten een heel dorp uit de grond hebben gestampt in meer dan 20 jaar tijd. Daar bezoeken ze de dames die onze stoffen tot kledingstukken verwerken. Gemma kan haar project van 9 jaar geleden bezoeken.
Bij het LifeSkills programma spreken we met elkaar over vriendschap, Nieke en Johan met de jongens en Mirna, Lotte en Noa met de meiden. We leren dat hier geen afwijkende opvattingen over bestaan, anders dan dat jongens en meiden blijkbaar geen vrienden kunnen zijn. De afwisseling van spelvormen en gesprekken werkt goed!
Het kinderprogramma gaat in op het verhaal van Jona.
Uiteraard ook vandaag weer een indrukwekkend huisbezoek en een aantal mogen meekijken in de keuken bij Tito.
Tijdens haar WC bezoek betrapt Anne-Martine een schildpad die haar voor is en bijna het gat in loopt. Niels is er snel bij en geeft het volgende college voor wie het wil horen.
Deze ervaring was nog net koud achter de rug of het keukenpersoneel wordt opnieuw opgeschrikt door een slang. Gelukkig is deze ervaring niet nieuw voor ons. Nadat slang nummer drie zich aanbiedt, treedt het leidersteam in overleg met de MCC leiding. Een besluit is snel genomen. We gaan morgen verhuizen om de veiligheid van beide teams goed te kunnen blijven waarborgen.
Dit is even schakelen en een flinke logistieke operatie voor met name MCC. Gelukkig hebben ze in Miloso op 1,5 uur rijden afstand een goede back-up locatie. Veel respect voor landcoördinator Michael en zijn team.
We krijgen via Wim van Francis (aannemer) en Sapson (timmerman) te horen hoe trots ze zijn, daar we bijna het hoogste punt al bereikt hebben. En dat in 6 dagen. Morgen kunnen we het hoogste punt vieren!
Naomi N. sluit de avond met een overdenking ‘kies je voor God of voor de wereld’.
Hoogtepunt
We gaan van start zoals elke andere dag. Toch met een gevoel van afscheid, ondanks dat we dinsdag zullen terugkeren voor de overdracht van het gebouw en het kinderfeest. Veel tassen zijn voor het ontbijt al gepakt en matrassen in de mini-truck gelegd. Het keukenpersoneel is ook al bezig de twee pick-ups en mini-truck te vullen. Van een afstand slaan treurige gezichtjes dit gaande.
Het LifeSkills programma gaat over hygiëne. De jongens gaan in gesprek met Ruben en Johan, de meiden met Jedidja, Sarah en Mirna. We merken dat de relatie opbouw van de afgelopen dagen zijn vruchten afwerpt. Aan het eind vragen we nog een keer of er nog vragen zijn. Die zijn er niet, alleen dat ze verdrietig zijn dat we gaan. We krijgen een groepsknuffel en een aantal tranen vloeien.
Bij het kinderprogramma is het niet anders. Wim mag even ‘uit’ staan na de intensieve bouwdagen. Een kleine jongen voelt dit aan en kruipt bij hem op schoot. Prachtig!
Onze logo specialisten maken het logo af, terwijl de rest hun tassen pakt en een spelletje speelt in afwachting van het hoogste punt. Daar wordt door de lokale bouwvakkers hard aan gewerkt! Rond het middaguur vieren we het hoogste punt met speeches van beide opperhoofden en delen we frisdrank met het uitgelopen dorp.
Daarna laden we de tassen in de mini-truck die ondertussen terug is. We werken gauw de lunch weg in afwachting van de truck die ons om 14 uur zal ophalen. Een zestal van ons gaan met de pick-ups mee vooruit om alvast in Miloso te helpen met lossen en de slaapzalen in te delen. Zij spelen daarna een spelletje, terwijl in Chambale de groep de tijd ook doodt met een spelletje. Pas om 16 uur arriveren de mini-truck en de pick-ups. Die zijn vanuit Miloso opnieuw teruggereden omdat de grote truck niet kon. De rest van de groep propt en vouwt zich hier in en beleeft een avontuurlijke reis over de Zambiaanse paden.
Na aankomst zijn we snel geïnstalleerd want we moffelen goed samen. Op locatie in Miloso is al een nieuwe keuken gemetseld, wauw! Én in gebruik genomen door de keukenstaf. We eten weer heerlijk (stoofvlees met wortel en rijst en andere groente).
Vanavond gaan we vroeg slapen. Verhuizen is best vermoeiend. Morgen gaan we genieten van een zwempartij, bananenfarm en mini-safari mét een doop in het meer.
Later meer daarover!
Liefs van ons
ZA424 | Chambale-groep verlaat projectlocatie vroegtijdig
In de afgelopen dagen is de groep drie keer opgeschrikt door de aanwezigheid van een giftige slang op het terrein van de groep. Alle keren hebben lokale mensen de slang door kordaat optreden weten te doden.
In nauw overleg met coördinator Michael Tembo is besloten dat het niet langer verantwoord is in Chambale te blijven. Nog niet eerder zijn zoveel slangen in zo'n korte tijd in de buurt van mensen gesignaleerd.
De groep zal de komende dagen in Miloso doorbrengen. Dinsdag gaan ze nog één keer terug naar Chambale om het gebouw over te dragen aan de lokale gemeenschap en afscheid te nemen.
Het goede nieuws is dat de bouw al zeer ver gevorderd is. Ondanks dat de groep het jammer vindt om de gemeenschap vroegtijdig te verlaten, zijn ze blij iets moois achter te kunnen laten.
ZA424 | Het weekend verslagen
Het is weekend!
We blijven stug in ons ritme. Om 6 uur wekt Gemma ons, want we willen om 8 uur met de vrachtwagen op pad naar Mkushi. Geheel tegen verwachting in horen we hem precies op tijd aankomen. Deze keer hebben we een aantal matrassen onder onze kont gestopt. Op naar Mkushi naar het huis van Gerda! Daar kunnen we jullie van informatie voorzien en nu zien we dat wat geüploade filmpjes zijn doorgekomen. Leuk!
Gerda werkt voor de Umituma Foundation, in het Nederlands vertaald: Hart Stichting. Ze ontvangt ons bij haar thuis met frisdrank en we kunnen weer luxe onze behoefte doen. Gerda legt de dos en don'ts van een bezoek aan de oude markt uit en dan gaan we weer op stap.
Op de oude markt kopen we stof om kleding van te laten maken. Sommigen kopen nog wat anders. We voorzien ons ook van een box om muziek af te spelen, "nog geen tientje". Bluetooth, zonnecel achter en inclusief zaklamp. Het kan hier allemaal. De markt is verder indrukwekkend, erg druk, veel herrie en veel stinkende vis en vliegen. We kopen een kledingkraampje nagenoeg leeg. Desondanks is de verkoopster niet veel vrolijker, misschien zijn de Hollanders wat te intens.
We vervolgen ons uitstapje naar het voedselcentrum waar Gerda de scepter zwaait. Een niet te missen onderdeel van elk World Servants project. Hier krijgen we een lunch en kruipen we in schoolbankjes om aandachtig haar verhaal te horen. Ze vertelt hoe ze zich in 2004 tijdens een World Servants project geroepen voelt en hoe hoofdleider Jan-Paul haar sinds dat begin bijstaat. Des te indrukwekkender nu Jan-Paul erbij is. In 2012 is ze op deze plek hier terecht gekomen en heeft ze gewerkt aan haar plek en die van Umituma in de gemeenschap. Een gevestigde naam ondertussen. We horen haar getuigenis en hoe dit haar geloof in God bevestigde, keer op keer. Misschien mag het ook wel ons geloof bevestigen. Teveel voor dit bericht en zeker iets om ons naar te bevragen als we thuis zijn. Ondertussen zijn er klaslokalen bijgebouwd voor 240 leerlingen en wordt er sinds 1 juli les gegeven op een privé school, zonder dat hier iets voor in rekening gebracht wordt, zonder uniform en zonder het rangschikken van kinderen op hun rapport. Wel even wennen voor Zambiaanse begrippen. We leren van Gerda dat het er niet om gaat of je geschikt bent in de roeping van God, maar vraagt naar je beschikbaarheid en je vervolgens steeds geschikter maakt. Ondertussen zijn veel kinderen verzameld bij het hek rondom de compound, dus die hebben we even opgezocht.
En weer terug de vrachtwagen in, waar we lekker keuvelen en genieten van het landschap waar we doorheen rijden, inclusief een prachtige zonsondergang. Uberhaupt worden we langzaam verliefd op Zambia. De natuur, de mensen, de cultuur en de temperatuur. Alleen het vroege opstaan en de koude nachten zijn afknappers.
Eenmaal terug blijken de harde werkers uit het dorp bezig te zijn met het storten van de ringbalk. Wat een toewijding! We realiseren ons dat hun aanwezigheid op de bouwplaats deze weken thuis opgevangen moet worden.
We genieten opnieuw van een heerlijk avondmaal, in een dinner date setting met gesprekskaarten, groepsleden gehusseld. Onze leiders serveren het eten, dressed-up in zondagse kleding. Tot laat praten we door.
Geen uitslapen op zondag, want om 9 uur is er kerkdienst. Althans, dat blijkt 10 uur te worden. Geen gemopper over uitslapen, want eigenlijk is het wel lekker dat uurtje rust. Kunnen we mooi nog even onze opvoering in de kerk oefenen.
De kerkdienst is ronduit geweldig en indrukwekkend. Een klein kerkje van bamboe en riet met wat doeken. Tegen onze verwachting een DJ achter de piano die de gekste melodietjes er vol enthousiasme uit knalt. Hier gaan de stembanden en heupen van de gemeenteleden erg lekker op, onze oren wat minder. Het gezang is net zo mooi als je dat verwacht van een Afrikaanse kerk en dat gewoon van nature, geen koor. Jan-Paul predikt dat wij kunnen putten uit het onuitputtelijke levende water wat Jezus geeft (de Samaritaanse vrouw) zolang wij eraan werken die put niet te dempen met verkeerde dingen. Passend en doeltreffend in de omgeving waar wij ons bevinden gezien de reactie uit de gemeente.
In afwachting van dans en muziek lezen we wat na de dienst en spelen een spelletje. Een heel aantal jongens en meiden voetballen met de kids uit het dorp en een groep meiden speelt netbal met de meiden uit het dorp. Fanatiek is een understatement. We trekken toeschouwers aan en hebben veel plezier. We concluderen dat dans en muziek toch niet op de agenda staat en sluiten de dag af met een sing-in bij het kampvuur. Dagleider Wim sluit de avond met Mattheus 6 vers 19-21 en Mattheus 19 vers 16-22: waar je schat is, zal ook je hart zijn, laten we schatten in de hemel verzamelen.
Morning has broken
De maandag begint met een prachtige zonsopkomst. Het kost ons even moeite om uit bed te komen en weer te schakelen naar het op tijd klaar staan. Niek constateert tot zijn schrik dat zijn hoogte record op de tandenpoetsboom de avond ervoor is verslagen door Jelke. Hij floept er per ongeluk uit dat de tafel waar hij op had gestaan niet geholpen heeft erbij. Dat maakt Jelke nog trotser op zijn prestatie.
Na een heerlijk ontbijt trekt Tito zowel Jedidja als Anne-Martine de keuken in om hem te helpen brood te bakken. Zij hadden gevraagd om het recept en warempel staan ze deeg te ‘kneden’. En of dat zwaar is!
We starten een spel op wat we over meerdere dagen spelen: gotcha! Iedere persoon krijgt een slachtoffer dat je een woord moet laten zeggen. Zodra dat lukt, krijg je diens slachtoffer als doelwit, alsmede alle veroverde eerdere slachtoffers. Wie overblijft met de meeste kaartjes (slachtoffers) heeft gewonnen. Een licht wantrouwen ontstaat en al snel sneuvelen de eersten. Het spel is een succes.
De bouw staat voornamelijk in het teken van stucen en dakspanten voorbereiden. De hamers hadden het zwaar te verduren, eentje heeft de slag niet overleefd. Noor, Chris, Julia en Jasmijn starten met de voorbereiding van ons gezamenlijke logo. Al snel blijkt waarom dit een goede keuze is. Wacht u maar af!
Bij het kinderwerk heeft David opnieuw Goliath verslagen. De kinderen leren vandaag Annemaria Koekoek. Uiteraard sluiten we het kinderwerk af met sport en spel op het grote veld.
Om 16 uur vertrekken twee groepen naar een huisbezoek en een boerderij bezoek. Elke werkdag staat een huisbezoek van een GMG groep op het programma. Deze ervaren we als zeer indrukwekkend. Van oud tot jong slapen ze op de grond in een kleine ruimte. Innes en Andrew leven met hun kinderen, Vivien (13 jaar), Grace, en tweeling Anastasia en Grenton van nog geen jaar oud, van het land. Andrew helpt ons op de bouw. Ze proberen meerdere soorten gewassen te verbouwen. Door mond en klauwzeer zijn de koeien dood (zonder dat ze die konden eten). Dus moesten ze het land zelf omploegen. Let wel, dit is soortgelijk als dat wij nagenoeg al onze bezittingen en toekomst potentieel verliezen zonder hiervoor verzekerd te zijn. Plan A was meer verbouwen tot ze weer vee kunnen kopen, maar door voorgaande en door de droogte is het huidige plan (nummero zoveel) om maar te verkopen wat ze hebben voor hun dagelijkse eten. Het kleine beetje wat over is, willen ze zaaien in de (wan)hoop dat het komende jaar wel goed is voor ze. Uitzichtloos… en dat doet pijn om te zien en constateren. Desondanks rotsvast in hun geloof en dankbaar. Bang om als gevolg hiervan te sterven zijn ze ook niet. That’s part of life.
‘s Avonds spelen we het wereldhandelsspel. Zes teams met ongelijk verdeelde grondstoffen (papier, lijm, schaar, plakband, liniaal) en Jan-Paul als corrupte bankier. Doel: zo veel mogelijk kubussen van papier van 8 bij 8 cm maken. Het leidersteam wordt geboycot en is aangewezen op de bank, veel onderhandelingen leiden nergens toe en er onstaat wereldlijke wanorde. Uiteindelijk heeft het leidersteam de minste kubussen, maar wel de meest perfecte. De andere teams hebben veel meer geproduceerd, zoals een team van ‘buitenlandse arbeidsmigranten’ dat kiest voor massa productie, ten koste van kwaliteit. Dus met 40 versus 39 punten wint het leidersteam.
We sluiten de avond af in dezelfde groepjes met een gebedsronde. Hier en daar worden nog goede gesprekken gevoerd en onder het geluid van jankende honden moffelt iedereen lekker het bedje in.
Tot snel weer!
Jullie schatjes
ZA424 | Chambale in een notendop…. Of toch niet?
African time
Na een veilige aankomst op het vliegveld stelt de douane ons geduld op de proef. We zijn toch écht aangekomen in Zambia en zullen drie weken ontstressen met het Afrikaanse begrip van de tijd. Vol enthousiasme ontvangt onze projectcoördinator Michael ons. Hij kent ons Hollanders: hij heeft tot ieders blijdschap een uitstekende burger “with cheese” klaarstaan en water. Met twee busjes rijden we richting ons hostel voordat we morgen naar Chambale vertrekken.
We zijn voorbereid op een back to basic verblijf in Chambale, dus tot ieders verbazing arriveren we bij een prachtig hostel. We genieten van vrije tijd, een luxe zwembad, lekkere bedden, en de mogelijkheid om lekker te douchen. We gaan vroeg koesen.
Een nieuw ritme
Om 4:45 wekt dagleider Johan ons voor het ontbijt. ‘Als dit het nieuwe schema is….’ zie je een aantal denken. We willen voor de file uit Lusaka achter ons gelaten hebben.
We reizen met twee busjes. De reis is indrukwekkend. Veel van ons zijn nog niet op project, laat staan buiten Europa geweest. Zo veel gaat er door ons heen, dat we er dan weer stil van zijn en dan weer vol verbazing over spreken. Een greep hieruit:
- Het prachtige landschap
- Het verschil tussen arm en rijk en de zichtbare buitenlandse (Aziatische / Chinese) inmenging
- Het bewust verbranden van lage begroeiing
- Het vuil langs de kant van de weg
- De kraampjes waar mensen wat proberen te verkopen waaronder de lokale Seats & Sofas
- De politie checks, waar ook vrouwen dienst doen
- Een man die met een fietspomp zijn autoband staat op te pompen
- Omgevallen vrachtwagens
De twee plas pauzes in de bosjes gaan de een wat beter af dan de ander. We arriveren na het middaguur bij de vrachtwagen en ontmoeten Michael weer die een dubbelrol vervult als coördinator van een ander project en ons project opstart. De vrachtwagen brengt ons verder. We zijn enthousiast, gaaf toch?!
We worden alle kanten op geschud en onze billen kleuren langzaam blauw. Sommigen wensen dat ze toch geplast hadden. Gelukkig went dit snel en genieten we van het landschap waar we nu mogen zijn en de bevolking die zodra ze ons zien hun werk neerleggen, uitgebreid zwaaien en ons welkom roepen.
Een kinderkoor wacht ons op
In de verte horen we kindergezang. Dat kan maar 1 ding betekenen, we zijn er! We springen uit de vrachtwagen om ze tegemoet te lopen. Pieter gooit zijn drone de lucht in en we marcheren de schoolplaats op. Als ze de drone zien hoor je in hun gezang een golf van opwinding. Het dak gaat er vervolgens af! Wat een feest en wat een warm welkom! Van peuter tot overgroot oma, moeders met baby op de rug, iedereen staat te zingen en te dansen. We ontmoeten elkaar van hart tot hart en zullen dat blijven doen.
We werken gauw een maatlijd weg en dan is het tijd voor een Hollands feestje: georganiseerd inrichten. Voor sommigen voelt het nog steeds als chaos. Als eenmaal de slaapkamer puzzel is gelegd, blijken we rap klaar. De klamboes hangen of staan, de een beduidend groter dan de ander ;) en al snel zijn alle gemeenschappelijke spullen ingezameld. De leiders maken kennis met plaatselijke sleutelfiguren. Conform afspraak zijn de hoeken van het gebouw al gemetseld. Een vliegende start ligt in het verschiet. We hebben zelfs nog tijd voor spelletjes en een competitieve pot voetbal. Door alle teamwisselingen hebben we allemaal gewonnen, dat is dan toch weer fijn.
Terwijl wij onze rijst met kip eten, blijkt het in no-time donker te zijn en als de avond vordert, blijkt het ook in no-time koud te worden. Na de avondsluiting over vriendschap (David en Jonathan) gaan we onze eerste nacht in Chambale in. Op naar de eerste bouwdag!
Troffels, daka en de eerste steen
Mirthe wekt ons, althans, degene die nog niet wakker is vanwege een haan of de kou. Niet iedereen is fan van de rijstepap, maar aangevuld met zoetigheid lust iedereen het en vindt Niels het smikkelzalig. Maar die broodjes… hoe maken ze die hier? Zelfs zonder beleg zijn die heerlijk! Toch blijven er in eerste instantie een paar over, simpelweg omdat we een ander voor laten gaan op onszelf. Wat een houding, nu al!
Dan volgt de preek van bouwleider Wim en openen onze (Chambale en Holland) beide opperhoofden de bouw. Zodra introducties en dankwoorden gepasseerd zijn, willen we ons storten op het metselwerk. Daar volgt de eerste planwijziging vanwege gebrek aan troffels en cement. Gelukkig kan de eerste steen wel worden gelegd. Vervolgens gaan wij stenen sjouwen en de bouwplaats opruimen. Met vereende krachten vindt dit plaats. Al snel kunnen we dan toch metselen en gedurende de dag stampen we de school uit de grond. We hebben veel plezier met de mensen uit het dorp die ons vaak erg grappig vinden. We krijgen bijnamen, zo is Maurits nu Dakaboy. Ook elkaar vinden ze vaak erg grappig. Wat een heerlijke sfeer! Een shout-out naar bouwleider Wim die als een rustige ijsbeer op en af loopt en alles in de gaten en onder controle houdt.
Onder leiding van Gemma voeren een aantal van ons het kinderprogramma uit. We genieten enorm hiervan en tegelijkertijd maakt het indruk om te zien hoe sommige kinderen eruit zien, zowel fysiek als het gebrek aan goede kleding. We blijven geconfronteerd met de rauwe werkelijkheid.
Douchen met drie kopjes water, het kan écht
Na de bouw is het tijd voor een verfrissende douche. Een grote drum staat op het vuur. We vullen een emmertje water met twee bekers erin en stappen in onze groepsdouche. Tijd voor een nieuwe ervaring. Met kopje één inzepen, dan twee tot drie kopjes om af te spoelen en hopen dat alle zeepresten weg zijn. Uiteraard zijn de vrouwen kalm en rustig en weet de hele omgeving dat de mannen aan het douchen zijn. We eten en gaan met elkaar in gesprek onder leiding van Chris en Mirna over geloven in de moderne tijd.
Je zou maar jarig zijn in Chambale
Naomi weet niet wat haar overkomt. Om 6 uur ‘s ochtends staat er een volwaardig mannenkoor met gitaar en rauwe ochtendstem rond haar bed om haar wakker te zingen met ‘er is er een jarig’. En Friese sokken als cadeau van Fred. Met nummer zeven die deze sokken krijgt, is Fred aardig op weg Chambale in te burgeren in Friesland. In de Goede Morgen Gesprekken (GMG) beginnen we elkaar steeds beter te kennen en vloeit er hier en daar een traan. God bouwt niet alleen aan een schoolgebouw, Hij bouwt ook aan ons. In de uitzwaaidienst van de groep uit Nieuwerkerk ging het over Gods Zegen. Deze mogen we ervaren en overdragen. De bouw gaat als een RAKET! De buitenmuren staan al, de voorbereidingen voor de ringbalk zijn gedaan en menigeen van de groep heeft zijn innerlijke stukadoor naar boven gehaald. Een aantal scheppen fanatiek vrachtwagens vol met zand en zoals jullie op het filmpje kunnen zien, schept Johan vooral fanatiek er overheen.
Door de droogte dit jaar is de waterpomp in het dorp leeg. Hierdoor halen de vrouwen het vele benodigde water met emmers op hun hoofd van ver; hoe indrukwekkend! Deze kans laten we niet aan ons voorbijgaan en al snel lopen ook wij met emmers en stenen op ons hoofd.
Of Naomi's verjaardag nog niet genoeg verrassingen kent, tovert Tito (lokale chef-kok) een heuse chocoladetaart tevoorschijn! Gemma geeft opnieuw bezielend leiding aan het kinderprogramma, met hulp van inmiddels bijna de halve groep. We kunnen wel stellen dat het kinderprogramma een waar succes is! Met wederom Niek in de hoofdrol als Gideon. Ontluikt in hem een ware acteur? Aan het einde van de dag mag de GMG groep van Johan op huisbezoek en opent Mirthe een volwaardige kapsalon. De beruchte wasstraat krijgt hiermee een nieuwe definitie en de haren werden heeeerlijk gewassen. ‘s Avonds genieten we van de prachtige sterren, een warm kampvuur en onder leiding van Chris zingen we de mooiste nummers.
We zien uit naar een cultureel weekend. Aan jullie om vast te bedenken wat dat zou kunnen zijn…. Later meer.
Oant moarn!
Kamuchanga wordt Chambale
Bij het voorbereidende bezoek aan Kamuchanga werd het set-up team geconfronteerd met een interessante ontwikkeling. De lokale gemeenschap bleek de overheid te hebben benaderd om de twee reeds aanwezige half afgebouwde klaslokalen van een dak te voorzien. Dit was nodig on een geschikt onderkomen voor de groep beschikbaar te hebben. Voor de zekerheid had men zelfs nog een extra lokaal bijgebouwd. De overheid kwam en constateerde dat het gebouw niet stevig genoeg was voor een dak. Vervolgens hebben ze aangegeven een 3-klaslokalengbouw neer te zetten. De dakconstructie is ondertussen geplaatst. Dit heeft tot gevolg dat de grote nood in Kamuchanga nu feitelijk wordt opgelost. Omdat men op de overheid wacht is men nog niet begonnen met de voorbereidingen voor óns project. Het is dus erg onzeker of de toegezegde accommodatie tijdig gereed is en of men nu nog voldoende stenen kan bakken om het project te kunnen uitvoeren. Deze onzekerheden maken dat wij hebben besloten het project in Kamuchanga uit te stellen.
Gelukkig is er een prachtig alternatief. We hebben een schoolproject in het dorp Chambale naar voren gehaald. Samen met een zeer enthousiaste bevolking, ze konden bijna niet geloven dat WS hen komt helpen, gaan we hun droom voor drie klaslokalen verwezenlijken".